A situación das mulleres ao longo da historia ven marcada pola desigualdade e a discriminación, situación que aínda se pode atopar en moitos lugares do mundo e en moitos ámbitos da nosa sociedade. A igualdade de mulleres e homes, ademais dun dereito, é unha necesidade para construír unha sociedade máis xusta, cohesionada e desenvolvida, social e economicamente.
A igualdade de oportunidades é unha forma de xustiza social, na que todas as persoas (mulleres e homes) teñen as mesmas posibilidades de acceso, uso, control e beneficio dos servizos e recursos, así como de participación e toma de decisións en todos os ámbitos da sociedade: social, político, económico, cultural e familiar.
A pesar dos avances que se teñen producido para conseguir unha igualdade formal, en moitos ámbitos da sociedade segue sen existir unha igualdade real e efectiva entre mulleres e homes, persistindo as fendas de xénero.
Unha destas fendas que aínda persiste é a referente a escolla dos itinerarios educativos, por parte do alumnado que acede ós estudos superiores, que presenta un marcado rasgo de xénero.
Área Educación
Síntese:
- As mulleres obteñen mellores resultados educativos e rexistran menores taxas de abandono escolar.
- A elección de itinerarios formativos de estudos superiores teñen un marcado nesgo de xénero.
- As mulleres participan en maior medida en actividades de aprendizaxe permanente.
Datos: Taxas brutas de de alumnado que se gradúa por nivel de ensinanza e sexo
As taxas brutas de graduación obtidas polas mulleres son máis altas ca dos homes, en todos os niveis de ensinanza agás na rama técnica/técnica superior. Así a diferenza chega a ser de 17 puntos porcentuais no nivel de bacharelato e no caso do nivel de secundaria existe un diferencial de 8,7 puntos.
IGE. Alumnado que se gradúa por nivel
Datos: abandono escolar temperá:
No ano 2019 o abandono educativo temperán situouse en Galicia no 12,6% e no caso das mulleres este indicador obtivo o valor do 8,2% fronte ao 16,7% dos homes.
Abandono educativo temperán. Ano 2019
Fonte: IGE-INE. Enquisa de poboación activa; Eurostat/ LFS: EU Labour Force Survey
Datos: alumnado matriculado na Universidade:
Estudantes matriculados nas universidades galegas Curso 2018-2019.- Obsérvase unha diferenza de máis de dez puntos entre a porcentaxe de mulleres matriculadas (55,2%) e homes (44,8%).
IGE. Alumnado matriculado Universidades por área
Estudantes matriculados nas universidades galegas segundo a área científica e sexo
Fonte: IGE. Información subministrada directamente pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.
O acceso e actual predominio das mulleres na Educación Superior segue marcado pola súa masiva presenza en determinadas ramas de coñecemento, especialmente nas Ciencias da Saúde e a súa escasa presenza na rama máis técnica, enxeñerías e Arquitectura. Esta diferenza na elección de ensinanzas condiciona e limita, en gran medida, a empregabilidade das mulleres no entorno produtivo actual.
Estudantado matriculado nas universidades galegas segundo a área científica e sexo. Curso 2018-2019
Fonte: IGE. Información subministrada directamente pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.
Área Investigación, ámbito tecnolóxico e innovación
PDI.
En Galicia segue a haber unha menor presenza de mulleres dedicadas a Persoal Docente Investigador nas Universidades galegas, constátase unha fenda de 17,6 puntos porcentuais.
Persoal docente e investigador en centros propios das universidades públicas. Curso 2018-2019
Fonte: Sistema Integrado de Información Universitaria (SIIU). Secretaría General de Universidades.
PDI por categoría
Atendendo a presenza das mulleres no persoal docente e investigador (PDI) segundo categoría de persoal pódese observar que a presenza é menor en todas as categorías, no caso da categoría de catedráticas de Universidade só o 22,4% son mulleres.
Persoal docente e investigador ao servizo das universidades galegas por sexo e categoría de persoal. Curso 2018-2019
Fonte: Sistema Integrado de Información Universitaria (SIIU). Secretaría General de Universidades.
Teses doutorais
En 2018 léronse en Galicia 426 teses doctorais, e o 52,8% foron lidas por mulleres (Táboa 4). A distribución por idade de lectura de tese é similar para ambos sexos, non obstante, o 68,4% das mulleres faino con menos de 34 anos, mentres que esta porcentaxe sitúase no caso dos homes no 57,2%.
Táboa 4.- Teses doctorais lidas nas universidades galegas por sexo e grupos de idade. Ano 2018
Fonte: Base de datos de Tesis Doctorales (TESEO). Secretaría General de Universidades
Área Mercado laboral
Síntese:
- Os datos de mercado laboral evidencian que persiste a desigualdade de mulleres e homes:
- O acceso das mulleres ao mercado laboral non se produce coa mesma intensidade que os homes, en particular nas mozas.
- As mulleres teñen unhas condicións laborais máis precarias.
- Persiste a desigualdade salarial.
- Existe unha forte segregación horizontal por sexo (as mulleres concéntranse en determinadas ocupacións e sectores).
- Falta de corresponsabilidade nas tarefas domésticas e familiares, maior necesidade de conciliar.
- Menor presenza de mulleres en postos directivos.
Taxas de actividade, ocupación e desemprego
As taxas de actividade, ocupación e desemprego do segundo trimestre do ano 2020, aínda reflicten que as cifras de mercado laboral son peores para as mullres, xa que presentan unha taxa de actividade 9,3 puntos porcentuais menor ca a dos homes, tamén menor taxa de ocupación (8 puntos porcentuais por debaixo) e mesmo o dato de desemprego é tamén peor para as mulleres, con case un punto máis de taxa de desemprego.
IGE. Indicadores xénero. Taxas actividade, ocupación e paro
Condicións laborais:
As mulleres presentan maiores porcentaxes de contratos a tempo parcial. Así, das persoas ocupadas en Galicia no ano 2019 o 93,3% dos homes están ocupados a xornada completa, fronte ao 77,6% das mulleres. De cada 100 persoas ocupadas:
- 49 son homes ocupados a xornada completa
- 37 son mulleres ocupadas a xornada completa
- 11 son mulleres ocupadas a tempo parcial
- 4 son homes ocupados a tempo parcial
Persoas ocupadas segundo tipo de xornada e sexo. Galicia. Ano 2019
Fonte: IGE-INE. Enquisa de poboación activa
Diferenza ingresos/fenda salarial
Segundo a Agencia Estatal de la Administración Tributaria o salario medio anual das mulleres foi de 16.755 euros no ano 2018, que supón o 78,6% do salario medio anual masculino. As diferenzas por sexo no período 2000-2018 dos salarios medios anuais son destacables, aínda que a nivel estatal estas son significativamente máis elevadas: en España, en termos relativos, a diferenza entre o salario medio anual dos homes e o das mulleres alcanza o máximo nos tres primeiros anos da década (48%), mentres que en Galicia ese máximo sitúase en torno ao 38% neses mesmos anos. Estas diferenzas van diminuíndo ao longo do período, acadando no ano 2018 o 29% en España e o 27% en Galicia. Ademais, se se examinan as diferenzas de nivel por sexo, obsérvase que estas son moito máis pronunciadas nos homes que nas mulleres. É dicir, o salario medio das mulleres galegas, aínda que é máis baixo que o español, aproxímase máis ao da media de España que no caso dos homes.
Salario medio anual segundo o sexo. España e Galicia. 2000-2018
Fonte: AEAT. Trabajo y pensiones en las fuentes tributarias
Fenda salarial
A fenda salarial é un indicador que representa a diferenza entre a ganancia media por hora dos homes e a ganancia media por hora das mulleres como porcentaxe da ganancia media por hora dos homes. No ano 2016 a fenda salarial en Galicia foi do 13,5%. Isto significa que os homes gañaban un 13,5% máis que as mulleres. A fenda salarial en Galicia situouse nese ano por debaixo da da UE27, que alcanza o valor do 15,3% e da de España, que alcanza o valor do 15,1%.
Fenda salarial. Ano 2016
Fonte: IGE. A partir dos microdatos da Encuesta de Estructura Salarial elaborada polo INE; Eurostat/ SES: EU Structure of earnings survey
